ចំនុចប៊្រូការ

ពីtestwiki
Jump to navigation Jump to search
ទំព័រគំរូ:កណ្តាល

ចំនុចប្រ៊ូការ (Brocard points) ជាចំនុចពិសេសមួយក្នុងត្រីកោណ ដែលឈ្មោះរបស់វា​ត្រូវបានហៅ​ដោយយក​ឈ្មោះតាម​គណិតវិទូ​បារាំង ហង់រី ប្រ៊ូការ (Henri Brocard) (១៨៤៥ – ១៩២២) ។

និយមន័យ

ក្នុងត្រីកោណ ABC ដែលមានរង្វាស់ជ្រុង a; b; និង c កំពូល A; B​ និង C ក្នុងទិសដៅស្របនឹងទ្រនិចនាឡិកា ត្រូវតែអាចមានចំនុច P មួយ ដែលអង្កត់  [AP];[BP] និង  [CP] បង្កើតបានមុំដូចគ្នា  ω រៀងគ្នាជាមួយនឹងជ្រុង a; b និង c គឺ

PAB=PBC=PCA=ω

ចំនុច P ត្រូវបានគេហៅថាចំនុចប្រ៊ូការទី១នៃត្រីកោណ ABC និងមុំ  ω ត្រូវបានគេហៅថាមុំប្រ៊ូការ នៃត្រីកោណ ABC ។ មុំនេះផ្ទៀងផ្ទាត់សមីការ៖

cotω=cotα+cotβ+cotγ

ដែល α;β;γ គឺជាមុំនៃកំពូល A, B, C រៀងគ្នានៃត្រីកោណ ABC ។

ក៏មានផងដែរនូវចំនុចប្រ៊ូការទី២ Q ក្នុងត្រីកោណ ABC ដែលអង្កត់  AQ;BQ, និង  CQ បង្កើតជាមួយជ្រុង a b និង c រៀងគ្នាបានមុំស្មើគ្នា។ គេបាន

QCB=QBA=QAC

សំគាល់៖ចំនុចប្រ៊ូការទី២មានមុំដូចគ្នានឹងចំនុចប្រ៊ូការទី១ដែរ

PBC=PCA=PAB គឺដូចគ្នានឹង QCB=QBA=QAC

ចំនុចប្រ៊ូការ២​មានទាក់ទងគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ​ទៅនឹងចំនុចប្រ៊ូការមួយផ្សេងទៀត។ តាមភាពខុសគ្នារវាងចំនុចប្រ៊ូការទី១ និង ចំនុចប្រ៊ូការទី២ គឺអាស្រ័យទៅតាមលំដាប់នៃការជ្រើសរើស​មុំ​ក្នុង​ត្រីកោណ ABC ។ ឧទាហរណ៍: ចំនុចប្រ៊ូការទី១នៃត្រីកោណ ABC គឺដូចគ្នានឹងចំនុចប្រ៊ូការទី២នៃត្រីកោណ ABC។

 Ω ជាចំនុចប្រ៊ូការទី១ និង  Ω ជាចំនុចប្រ៊ូការទី២

គ្រប់មុំ ΩAB^;ΩBC^;ΩCA^;ΩBA^;ΩCB^ និង ΩAC^ គឺស្មើគ្នានឹងមុំប្រ៊ូការនៃត្រីកោណ ABC ω និងអាចគណនាតាមរូបមន្ត:

tanω=Sa2+b2+c2

ដែល  S ជាក្រលាផ្ទៃនៃត្រីកោណ ABC ។

ក៏មានផងដែរនូវឈ្មោះបន្ទាត់ប្រ៊ូការដែលជាបន្ទាត់កាត់តាមកំពូលនៃត្រីកោណនឹងចំនុចប្រ៊ូការ។

កូអរដោនេបារីសង់នៃចំនុចប្រ៊ូការទី១គឺ (acb:bac:cba) និងកូអរដោនេបារីសង់នៃចំនុចប្រ៊ូការទី២គឺ (abc:bca:cab)