សំទុះ

សំទុះ ជាទូទៅមានន័យថាជាបំរែបំរួលល្បឿន(នៅក្នុងស៊ីនេម៉ាទិច វ៉ិចទ័រល្បឿន)ធៀបទៅនឹងរយៈពេល។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះយើងនឹងប្រើពាក្យសំទុះសំដៅទៅលើវ៉ិចទ័រសំទុះ លើកលែងតែក្នុងករណីមានបញ្ជាក់បន្ថែម។

សញ្ញាណ

នៅក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ យើងអាចចាប់អារម្មណ៍ជាចលនាទាក់ទិននឹងសំទុះ៣ប្រភេទ៖

ពេលយើងបង្កើនល្បឿន៖ សំទុះមានតំលៃវិជ្ជមាន មានន័យថាវាមានទិសដៅដូចនឹងវ៉ិចទ័រល្បឿន។
ពេលយើងបន្ថយល្បឿន៖ សំទុះមានតំលៃអវិជ្ជមាន មានន័យថាវាមានទិសដៅផ្ទុយនឹងវ៉ិចទ័រល្បឿន។
ពេលយើងប្ដូរទិសដៅចលនា(បត់)៖ សំទុំបំបែកជា២កុំប៉ូសង់គឺ សំទុះប៉ះ និង សំទុះកែង។ បើសិនជាយើងបត់ដោយមិនប្រែប្រួលល្បឿន នោះមានតែកុំប៉ូសង់កែងទេ។

សំទុំមធ្យមនិងសំទុះខណៈ

សំទុះមធ្យម៖ ជាទំហំស្កាលែរ។ សំទុះមធ្យម $a$ នៅលើចន្លោះពេល $Δ t$ កំនត់ដោយរូបមន្ត៖

a = \frac{v_{2} - v_{1}}{t_{2} - t_{1}} = \frac{Δ v}{Δ t}

ដែល $v_{1}$ និង $v_{2}$ ជាល្បឿនរៀងគ្នានៅខណៈ $t_{1}$ និង $t_{2}$

សំទុះខណៈ៖ ជាទំហំវ៉ិចទ័រ។ សំទុះខណៈ $\vec{a}$ ជាដេរីវេនៃវ៉ិចទ័រល្បឿន $\vec{v}$ ៖

\vec{a} = \lim_{Δ t \to 0} \frac{\vec{Δ v}}{Δ t} = \frac{d \vec{v}}{d t}

ខ្នាតអន្តរជាតិរបស់សំទុះគឺ ម៉ែត្រក្នុងមួយវិនាទីការ៉េ m.s^-2 ។

សំទុះប៉ះនិងសំទុះកែង

នៅក្នុងចលនាកោង សំទុះខណៈមានរូបមន្ត៖

\vec{a} = \vec{a_{t}} + \vec{a_{n}} = a_{t} \vec{u_{t}} + a_{n} \vec{u_{n}} = \frac{d v}{d t} \vec{u_{t}} + \frac{v^{2}}{R} \vec{u_{n}}

ដែល

$\vec{a_{t}}$ និង $\vec{a_{n}}$ ជាសំទុះប៉ះនិងសំទុះកែង
$\vec{u_{t}}$ និង $\vec{u_{n}}$ ជាវ៉ិចទ័រឯកតារបស់កុំប៉ូសង់ប៉ះនិងកែងនឹងគន្លង
$v$ ជាតំលៃល្បឿនខណៈ
$R$ ជាកាំកំនោង

សំទុះនៅក្នុងឌីណាមិច

នៅក្នុងឌីណាមិច សំទុះរបស់អង្គធាតុក្រោមអំពើនៃកំលាំង កំនត់ដោយច្បាប់ញូតុន៖

\vec{a} = \frac{1}{m} \vec{F}

ដែល $m$ ជាម៉ាស់របស់អង្គធាតុ។ រូបមន្តនេះបញ្ជាក់ថា អោយតែមានកំលាំងមានអំពើទៅលើអង្គធាតុមួយ តែងតែមានសំទុះកើតឡើង។

Jerk(jolt, surge, lurch) និង Jounce(snap)

Jerk ជាទំហំបញ្ជាក់ពីបំរែបំរួលសំទុះ ចំនែកJounce ជាទំហំបញ្ជាក់ពីបំរែបំរួល Jerk។ គេសរសេរ៖

\vec{s} = \frac{d \vec{j}}{d t} = \frac{d^{2} \vec{a}}{d t^{2}} = \frac{d^{3} \vec{v}}{d t^{3}} = \frac{d^{4} \vec{r}}{d t^{4}}

ដែល

$\vec{s}$ ជា Jounce
$\vec{j}$ ជា Jerk
$\vec{a}$ ជា សំទុះ
$\vec{v}$ ជា ល្បឿន
$\vec{r}$ ជា បំលាស់ទី
$t$ ជា ពេល

អត្ថបទទាក់ទិន

សំទុះ

មាតិកា

សញ្ញាណ

សំទុំមធ្យមនិងសំទុះខណៈ

សំទុះប៉ះនិងសំទុះកែង

សំទុះនៅក្នុងឌីណាមិច

Jerk(jolt, surge, lurch) និង Jounce(snap)

អត្ថបទទាក់ទិន

បញ្ជីណែនាំ

សំទុះ

សញ្ញាណ

សំទុំមធ្យមនិងសំទុះខណៈ

សំទុះប៉ះនិងសំទុះកែង

សំទុះនៅក្នុងឌីណាមិច

Jerk(jolt, surge, lurch) និង Jounce(snap)

អត្ថបទទាក់ទិន

បញ្ជីណែនាំ

ស្វែងរក