មើលកូដរបស់ បន្ទាត់សេកង់

[[ឯកសារ:រង្វង់ បន្ទាត់.png|ស្តាំ|រូបតូច|300px|{{កណ្តាល|បន្ទាត់សេកង់នៃ[[រង្វង់]]}}]]
'''បន្ទាត់សេកង់'''នៃ[[ខ្សែកោង]]មួយគឺជា[[បន្ទាត់]]ដែលប្រសព្វនឹងខ្សែកោងនោះត្រង់ពីរ[[ចំនុច]]។ វាត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បីប៉ាន់ប្រមាណ[[បន្ទាត់ប៉ះ]]ទៅនឹង[[ខ្សែកោង]] នៅត្រង់ចំនុច P ណាមួយ។ ប្រសិនបើបន្ទាត់សេកង់នៃខ្សែកោងមួយត្រូវបានកំនត់ដោយពីរចំនុច P និង Q ដែល P ជាចំនុចនឹង និង Q ជាអថេរ Q ខិតទៅរក P តាមបណ្តោយខ្សែកោង។ ទិសដៅនៃបន្ទាត់សេកង់គឺខិតជិតនឹងទិសដៅនៃបន្ទាត់ប៉ះត្រង់ P ។ ជាលទ្ធផលនៅពេលដែល Q ខិតជិត P បន្ទាត់សេកង់អាចត្រូវបានគេចាត់ទុកថាវាប្រហាក់ប្រហែលនឹង[[បន្ទាត់ប៉ះ]]។

[[អង្កត់ធ្នូ]]គឺជាអង្កត់មួយនៃបន្ទាត់សេកង់ដែលចុងសងខាងរបស់វាស្ថិតនៅលើខ្សែកោង។

ក្នុងករណីពិសេសនៃខ្សែកោងតំណាងអោយអនុគមន៍ <math>\ y = f(x)</math> [[មេគុណប្រាប់ទិស]]នៃ[[បន្ទាត់ប៉ះ]]គឺជាលីមីតនៃមេគុណប្រាប់ទិសនៃបន្ទាត់សេកង់ ដែលអោយដោយ[[ដេរីវេ]]នៃ[[អនុគមន៍]]នោះ។

{{Clr}}
== ទំនាក់ទំនងរវាងអនុគមន៍សេកង់និងបន្ទាត់សេកង់ ==

[[ឯកសារ:បន្ទាត់សេកង់នៃរង្វង់.png|thumb|300px|<center>សេកង់ <math>\ \theta</math> គឺជាចំងាយពីគល់ O ទៅចំនុច Q</center>]]
សង់[[រង្វង់ត្រីកោណមាត្រ]]ដែលមានផ្ចិតត្រង់គល់ O និង [[បន្ទាត់ប៉ះ]]ទៅនឹងត្រីកោណមាត្រត្រង់ចំនុច  P ដែលមានកូអរដោនេ  (1, 0) ។ គូសបន្ទាត់សេកង់មួយកាត់តាមគល់ O ផ្គុំបានមុំ <math>\ \theta</math> ជាមួយនឹងអ័ក្សដេក ។ ចំពោះតំលៃនៃ <math>\ \theta</math> ធំជាង <math>\ \frac{\pi}{2}</math> (៩០ដឺក្រេ) បន្ទាត់សេកង់ប្រសព្វនឹងបន្ទាត់ប៉ះត្រង់ចំនុច Q មួយ ។ នោះ[[អនុគមន៍ត្រីកោណមាត្រ|សេកង់ត្រីកោណមាត្រ]]នៃ <math>\ \theta</math>  គឺស្មើទៅនឹងប្រវែងនៃ[[អង្កត់]]នៃបន្ទាត់សេកង់ពីគល់ O ទៅប្រសព្វរបស់វាជាមួយនឹង[[បន្ទាត់ប៉ះ]]ត្រង់ចំនុច Q ។
{{Clr}}
== តំលៃប្រហែលសេកង់ ==
[[ឯកសារ:Derivative.svg|230px|{{កណ្តាល|បន្ទាត់សេកង់រវាង x និង x+h លើ f(x) }}]]

គេមានខ្សែកោង <math>\ y = f(x)</math> ក្នុង[[ប្រព័ន្ធកូអរដោនេដេកាត]] (Cartesian coordinate system) និង [[ចំនុច]] P មួយដែលមានកូអរដោនេ <math>\ (c, f(c))</math> និង ចំនុច Q មួយផ្សេងទៀត 
ដែលមានកូអរដោនេ <math>\ (c + \Delta x, f(c +\Delta x))</math> ។ នោះមេគុណប្រាប់ទិស m នៃបន្ទាត់សេកង់កាត់តាមចំនុច P និង Q អោយដោយ៖
:<math>m = \frac{\Delta y}{\Delta x} = \frac{f(c + \Delta x) - f(c)}{(c + \Delta x) - c} = \frac{f(c + \Delta x) - f(c)}{\Delta x}</math>

ជ្រុងខាងស្តាំនៃសមីការខាងលើគឺជា[[ផលធៀបញូតុន]]ត្រង់ c ។ ដោយ Δx ខិតជិតសូន្យ ផលធៀបនេះខិតទៅជិតតំលៃនៃដេរីវេ <math>\ f'(c)</math> ដោយសន្មតថាមាន[[ដេរីវេ]]។

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ធរណីមាត្រ]]