មើលកូដរបស់ កោន

[[ឯកសារ:Cone_3d.png|រូបតូច|250px|ស្តាំ|{{កណ្តាល|កោននិយ័ត និងកោនសមញ្ញ}}]]
'''កោន'''គឺជារូបធរណីមាត្រដែលមានវិមាត្រ៣ (គោល៣) បាតរបស់វាជា[[រង្វង់]] ហើយមានកំពូលមួយ (ដូចរូប)។ អ័ក្សរបស់កោនជា[[បន្ទាត់]]ត្រង់ដែលកាត់កំពូលត្រង់និងផ្ចិត[[រង្វង់]]។ ជាទូទៅ បាតរបស់កោនអាចជារាងអ្វីក៏បាន ហើយកំពូលរបស់វាស្ថិតនៅកន្លែងណាក៏បានដែរ លើកតែស្ថិតនៅលើបាត។ ឧទាហរណ៍[[ពីរ៉ាមីត]]គឺជាកោនដែលមានបាតជា[[ពហុកោណ]]។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ការប្រើប្រាស់ជាធម្មតានៅក្នុង[[ធរណីមាត្រ]] កោនត្រូវបានគេសន្មត់ថា បាតរបស់វាជា[[រង្វង់]]។ 

== រូបមន្ត ==
[[មាឌ]] <math>\,V</math> នៃ[[សូលីត]]ដែលមានរាងជាកោន គឺស្មើ ១ភាគ៣នៃក្រលាផ្ទៃបាត <math>\, S_B</math> គុណនឹងកំពស់ <math>\, h</math> (ចំងាយពីកំពូលទៅបាត) 

:<math>V = \frac{1}{3} S_B h </math>

=== កោននិយ័ត ===
'''កោននិយ័ត'''ជាកោនដែលមានបាតជារង្វង់។ បើ[[កាំ]]នៃរង្វង់នោះស្មើ r ហើយកំពស់របស់កោនស្មើនឹង h គេបាន[[មាឌ]]របស់កោនសំដែងដោយ 

:<math>V = \frac{1}{3} \pi r^2 h </math>

[[ក្រលាផ្ទៃ]]សរុប <math>\,S</math> របស់វាគឺ 

:<math>S =\pi r^2 + \pi r l\,</math> &nbsp; ដែល &nbsp; <math>l = \sqrt{r^2 + h^2}</math> &nbsp;  ជាទ្រនុងខាងនៃកោន។ <math>\pi r^2\,</math> ជាក្រលាផ្ទៃបាត និង <math>\pi r l\,</math> ជាក្រលាផ្ទៃខាង។

== លក្ខណៈ ==
[[ឯកសារ:កោន.png|thumb|{{កណ្តាល|កោនមានកំពស់ h ទ្រនុងខាង l}}|200px]]
* កោនគឺជាប្រភេទសូលីតកោនិក
* ដោយតាង h ជាកំពស់; l ជាទ្រនុងខាង (ប្រវែងអង្កត់ពីកំពូលកោនទៅផ្នែកខាងនៃរង្វង់បាត); r ជាកាំរង្វង់ផ្ទៃបាត; <math>S_B(= \pi r^2) \,</math> ជាក្រលាផ្ទៃបាត និង <math>p (= 2 \pi r) \,</math>ជា[[បរិមាត្ររង្វង់]]បាត នោះគេបានក្រលាផ្ទៃខាង <math>S_{side} \,</math> , [[ក្រលាផ្ទៃ]]សរុប S និង មាឌ V នៃកោនកំនត់ដោយ
:* ក្រលាផ្ទៃខាង <math> S_\mathrm{side} = \pi r l = \pi r \sqrt{l^2 - h^2 } = \frac{1}{2} p l </math>
:* ក្រលាផ្ទៃសរុប <math> S = S_\mathrm{side} + S_B = \pi r (r + l) = \frac{1}{2} p (r + l) \,</math>
:* មាឌ <math> V = \frac{1}{3} \pi r^2 h = \frac{1}{3} \pi (l^2 - h^2) h = \frac{1}{3} S_B h </math>
* ទ្រនុងខាង ឬ អាប៉ូតែម ឬ ហៅថា ជនេត្រ <math>\, l</math>
:: <math>l = \sqrt{r^2 + h^2}</math>
== កោនបរិវត្ត ==
កោនបរិវត្តមានលក្ខណៈដូចខាងក្រោម
* អ័ក្សកែងនឹងប្លង់បាត ហើយកាត់តាមផ្ចិតនៃថាសបាត
* មុខកាត់ស្របបាតជា[[រង្វង់]]
* មុខកាត់បណ្តោយជា[[ត្រីកោណសមបាទ]] (ជ្រុងខាងជាជនេត្រ l , បាតជាអង្កត់ផ្ចិតនៃថាសបាត)
* មុខកាត់ដោយប្លង់កាត់តាមកំពូល មិនកាត់តាមអ័ក្ស ជា[[ត្រីកោណសមបាទ]] (ជ្រុងខាងជាជនេត្រ, បាត ជាអង្កត់ធ្នូនៃថាសបាត)

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ធរណីមាត្រ]]